Azerbaycan-Ermenistan sınırındaki çatışmalar devam etmekteydi. Eylülün ortalarında, Ermeniler, sınırda bulunan Şaumyan bölgesine saldırarak birçok insanı öldürdüler. Bu olayların artması sonucunda Rusya'nın yeni lideri Boris Yeltsin'in müdahalesi ile Azeri ve Ermeniler anlaştılar. Fakat bu antlaşma Ermenileri durdurmadı. Ekim 1991 başlarında Ermeniler, Karabağ'da yine insanları öldürdüler. Bunun yanında Ermenilerle görüşmeye giden Azeri delegeleri taşıyan helikopterlerin Ermeniler tarafından düşürülerek 20 kişinin ölümüne yol açması bir dönüm noktası oldu. Azerbaycan Parlamentosu, aldığı bir kararla Dağlık Karabağ'ın özerklik statüsünü feshederek kendisine bağladı. Ermenistan ise bu kararı savaş ilanı saydığını açıkladı. Ayrıca, Moskova’da SSCB Devlet Konseyi 27 Kasım 1991'de bir bildiri yayınlayarak “SSCB Anayasası"na göre statüsü saptanan Dağlık Karabağ'da anayasal düzenin yeniden oluşturulmasının kararlaştırıldığını açıkladı. Ermeniler Karabağ'ın başkenti Hankendi çevresindeki 19 Azeri köyünü zorla boşalttırdılar Aynı günlerde Dağlık Karabağ Yüksek Sovyeti de, Aralık ayında halk oylaması yapılmasını kararlaştırdı. Bunun üzerine Aralık'ta Dağlık Karabağ'da yaşayan Ermeniler, referandum yaparak "Karabağ'ın SSCB içinde bağımsız bir cumhuriyete dönüşmesi" lehinde oy kullandılar. Buna rağmen, Aralık ayının son günlerinde Karabağ'da yine kanlı olaylar oldu ve Ermeniler Hankendi'ni topçu ateşine tuttular . 29 Aralık 1991'de yapılan halk oylamasıyla Azerbaycan'ın bağımsız bir cumhuriyet olmas onaylandı. Muhtemeldir ki, Avrupa Parlamentosunun Ermeni saldırganlığını kınama kararının etkisiyle Rusya, Dağlık Karabağ meselesini görüşmek üzere Ermenistan ve Azerbaycan Dışişleri Bakanlarını 20 Şubat 1992'de Moskova'da toplantıya çağırdı. Toplantı sonunda, taraflar, "Karabağ'da derhal ateşkes sağlanması ve yerleşim bölgeleri üzerindeki ablukanın kaldırılmasını kararlaştırdıklarını” kamuoyuna açıkladılar. Ayrıca her iki ülke, Karabağ konusunda AGİK ilkelerine bağlı kalacaklarına ve Birleşmiş Milletler ile diğer milletlerarası kuruluşların ban; çabalarını destekleyeceklerine söz verdiler. Ancak, bu barışçı sözlere rağmen Ermenistan Dışişleri Bakanı Raffı K. Hovannisian, görüşmeler sonunda farklı bir açıklama yaparak "Dağlık Karabağ sorununun Ermenistan'ın değil Azerbaycan ile Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin iç işleri" olduğunu bildirdi. Hovannisian, bundan sonraki görüşmelere mutlaka Dağlık Karabağ temsilcisinin katılması gerektiğini, aksi halde başarı sağlanamayacağını savundu. Ermeniler, Ocak 1992 sonundan itibaren Karabağ'da saldırılarını yoğunlaştırmışlar ve bir Azeri helikopterini roketlerle düşürmüşlerdi. Ateşkes görüşmeleri sırasında ise çatışmalar eski tarihi kent Şuşa'nın civar köyleri ile Ermenistan-Azerbaycan sınır şehirlerine kadar yayılmıştı. Karabağ Savaşı'nda Ermenilerin Türklere karşı gerçekleştirdikleri en zalimce katliam Hocalı'da yaşandı. Hocalı, Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ Bölgesinde en önemli bir yerleşim merkezidir. Ağdam, Şuşa, Hankendi, Askeran yolları üzerinde yer alan ve Karabağ için önemli stratejik konuma sahip bir yerdir. Hocalı sadece bir kasaba değil, asırlarca Türk Tarihinin ve Türk Kültürünün hayat bulduğu bir yerdir. Katliamdan önceki nüfusu 7 binden fazla idi. Bazı kaynaklarda bu rakam 10 bin olarak bilinmektedir. Bu bölgede Azeri Türklerinin yanı sıra, Ahıska Türkleri de yaşamakta idi. Dağlık Karabağ Bölgesinin en önemli noktalarından birisinde olan Hocalı İlçesi, Ermeni güçleri için önemli bir askeri hedef niteliğinde idi. İlçe, Hankendi ile Ağdam’ı bağlayan yolun üzerinde bulunup bölgenin tek havalimanı için üs konumundaydı. Human RightsWatch'ın raporuna göre Hocalı İlçesi Hankendi’ni top ateşine tutan Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri tarafından üs olarak kullanıldığı için Ermeni kuvvetler tarafından top ateşine tutulmaktaydı. Aralık 1991’de Hankendi çevresinde yerleşen ve Azerilerin yaşadığı Kerkicahan Kasabasının alınmasından sonra, Hocalı İlçesi tamamen Ermeni ablukasında kaldı. 30 Ekim’den itibaren kara yoluyla ulaşım kapanmış ve tek ulaşım aracı olarak helikopter kullanılmaktaydı. 20 Kasım 1991’de Hocavend semalarında Mi–8 helikopterin Ermeni kuvvetler tarafından vurulması ve sonuçta bir kaç Azerbaycan devlet resmileri, Rus ve Kazak gözlemciler dâhil 20 kişinin ölümünden sonra,h ava ulaşımı da kesilmiştir. İşgalden önce 1991–1992 kış aylarında Hocalı sürekli olarak bombalanmıştır. Hocalıdan çıkmış mültecilerin İnsan Hakları İzleme Örgütüne söylediklerine göre, bazı durumlarda saldırılar açıkça sivil hedeflere karşı yönlendirilmiştir. Öte yandan saldırı öncesi, birkaçaydır kasaba elektrik ve gazdan yoksun idi. 25 Şubat 1992 senesinde Ermeniler, 366’ncı Rus alayı ile birlikte Dağlık Karabağ’daki Hocalı Kasabasına saldırarak, tarihin acımasız katliamlarından birini yapmıştır. Hocalı kasabasını tamamen yakan Ermenilerin katlettiği Azerbaycan Türklerinin sayısı, resmi bilgilere göre, 613. Bunlardan 106’sı kadın, 63’ü çocuk 70’i de yaşlı. Cesetlerin çoğu da yakılmıştır. 76’sı çocuk 487 kişi de ağır yaralandı. Olmadık işkenceler uygulanan 1.275 kişi de esir alındı. Bunlardan 800’ü daha sonra serbest bırakıldı. Ancak, 500’e yakın Azerbaycan Türkü halen kayıp. Hocalı’daki vahşet ve katliam, Ermenilerin “Büyük Ermenistan” hayali çerçevesinde, 1987 yılından itibaren, Ermeni lobisi ile birlikte yeni hedef olarak seçilen Dağlık Karabağ Bölgesinin Azerbaycan Türklerinden boşaltılması amacına yönelik olarak gerçekleştirildi. Ermenilerin ‘toprak genişletmek’ arzusuna, tarihi Türk düşmanlığı ve nefreti de eklenerek işlenen bu katliamla, çağın en büyük zulmü Hocalı’da yaşanmış oldu. Hocalı katliamı sadece Azerbaycan Türklerine karşı değil, tüm insanlığa karşı işlenmiş ve tarifi imkânsız bir insanlık suçudur. Peki, 26 Şubat 1992 günü yaşanan bu katliamın emrini kim vermişti? Bu kişi bir zamanlar Ermenistan Devlet Başkanlığı'nı da yapan Robert Koçaryan’dan (Köçeryan-Aslen Karabağ doğumlu olup, Azerbaycan vatandaşıdır) başkası değildi. Şehit Olan Soydaşlarımızı Rahmet ve Dualarla Anıyoruz. Ruhları Şad Mekanları Cennet Olsun..