“Çocuğunuzun davranışlarından memnun değilseniz, önce kendi davranışlarınızı değiştirin”
Kadın-erkek ilişkilerinde yaşanan iniş çıkışlar, bazen farkında olunmasa da çocukları etkiler. Bu nedenle özellikle anne-babaların, çocuklarına model olmaları önemli. Ebeveynlerin, çocukların hayatında önemli bir rol model olduklarını zaman zaman unuttuklarına dikkat çeken, sonra da “Nereden öğreniyor bu çocuk bunları” diye hayrete düştüklerini belirten Anadolu Sağlık Merkezi’nden Uzman Psikolog Selin Karabulut, “Oysaki çocuklar kadın-erkek olan anne-babalarını örnek alırlar, öfkelerinde, sevinçlerinde, düş kırıklıklarında ve başarılarında bu modelleri kullanırlar. Yaşanan her bir olay, çocukta irili ufaklı izler bırakır, çocuğun duygulanımını, düşünce yapısını, davranışlarını etkiler” açıklamasında bulundu.
Gün içindeki olaylara bağlı olarak anne ya da babanın veya her ikisinin de sinirli, gergin, sabırsız, toleransı düşük veya hassas oluşunun çocuklarıyla olan ilişkiye yansıdığını vurgulayan Anadolu Sağlık Merkezi’nden Uzman Psikolog Selin Karabulut, “Örneğin iş yerinde zor bir gün geçirmiş olan babanın yorgun ve sinirli oluşu, çocuğuyla oynamak istememesine ve hatta ona bağırıp çağırmasına sebep olabilir. Çocuk tüm olanı biteni kendi üstüne alır ve kendini reddedilmiş ve değersiz hissedebilir” dedi. Karabulut, depresyon, panik bozukluk, öfke nöbetleri veya psikotik bozukluklar gibi psikiyatrik durumu olan ebeveynin ruhsal durumu zaten karmaşık ve gelgitli olacağından ve hatta bazı durumlarda gerçeği değerlendirme yetisi bile bozulmuş olabileceğinden, çocukla olan iletişimin sağlıklı olmayabileceğini ve hatta bazı durumlarda çocuğun temel bakım ihtiyaçlarının dahi karşılanamayabileceğini söyledi.
İflas, işsizlik, borç, gelir düşüklüğü gibi durumların da aile içi dengeleri bozabildiğini hatırlatan Uzman Psikolog Selin Karabulut, “Lüks sayılabilecek ihtiyaçlar ve hatta temel ihtiyaçlar karşılanamayabilir, çocuk okulundan ayrılmak zorunda kalabilir, sosyal çevre dengeleri değişebilir. Böylesi durumlarda yapılabilecek en doğru şey bir uzman desteği almaktır” şeklinde konuştu.
Uzman Psikolog Selin Karabulut, çocukların her türlü davranışı kolaylıkla öğrendiğini belirtti.
- Duygular
Depresif olma eğilimli annenin sahip olduğu karamsar duygular (değersizlik, yetersizlik, başarısızlık, hayatın ve insanların kötü oluşu..vs) anneden diğer kişilere ve çocuğa sergilendiğinde çocuk bunu alabilir ve benzer duyguları benzer durumlarda geliştirebilir.
- Düşünceler
“Yalan söylemek kötüdür”, “Kısa kollu giyinmek ayıptır” gibi düşüncelere sahip olan ebeveynle yetişen çocuk temelde bu düşünceleri alacaktır. Ancak zaman içerisinde bu düşünceleri benimseyip benimsemeyişine bağlı olarak yaşamına yansıtabilir veya yansıtmayabilir.
- Davranışlar
Fırından ekmek aldıktan sonra “Teşekkür ederim, hayırlı işler” diyen, yemekten sonra ellerini yıkayan, eşiyle saygılı ve sevecen tonda konuşan ebeveynin bu olumlu davranışları çocuğa model olacak, çocuk da benzer davranışları sergileyecektir.
- Tepkiler
İstenmedik bir durum karşısında bağırıp küfreden babayı gören çocuk, babayı model alacak, kendisi de böylesi durumlarda benzer tepkileri verecektir.
- Alışkanlıklar
Sigara içmek, namaz kılmak, meyve yemek, tatile gitmek, kitap okumak gibi alışkanlıklara sahip olan ebeveyn, bu eylemleri yerine getirdiğinde çocuğa model olur. Çocuk farkında olmadan öğrenir ve ileride benzer alışkanlıklara sahip olabilir.
- Korkular
Köpekten korkan anne köpek gördüğünde tedirgin olacak, çocuğunu köpekten uzak tutmaya çalışacak, “Aman yaklaşma ısırır” diyecektir. Böylece köpek korkusu anneden çocuğa geçecektir.
